کلیاتی در خصوص مفاهیم مدیریت

کلیاتی در خصوص مفاهیم مدیریت

تعریف مدیریت

مدیر در لغت به معنای کارگردان میباشد و مدیریت به معنای کارگردانی. در این صورت مدیریت شامل هر نوع کارگردانی در هر سطحی میشود و مفاهیم دیگری مانند رهبری و هدایت را نیز در بر میگیرد. از مدیریت تعاریف متعددی ارائه شده است و عمدتا آن را شامل برنامهریزی، سازماندهی، کارگزینی، هدایت و رهبری، کنترل و نظارت میدانند، اما با توجه به تحولات اخیر و نظر به اینکه توجه به اخلاقیات و منابع انسانی در مدیریت امروز جایگاه خاصی پیدا کرده است، دو تعریف برجسته تر مدیریت عبارت است از:

1- پدید آوردن محیطی مناسب، که در آن محیط همفکری و همکاری با دیگران به منظور شکل دادن به فرآیندی کارساز امکان پذیر میگردد و همچنین با استفاده بهینه از منابع مالی و انسانی، برای عرضه خدمات یا کالاهای قابل رقابت، جهت جلب رضایت متقاضیان و با پرهیز از بروز هر گونه عواقب نامطلوب اقدام میگردد.

2- کارکردن با منابع انسانی، مالی و فیزیکی جهت دستیابی به اهداف سازمان از طریق برنامه ریزی، سازماندهی، رهبری و کنترل عملیات.

لذا اعمال مدیریت توسط مدیر در موفقیت یک سازمان نقش بسزایی دارد. هر چه سازمان پیچیدهتر باشد، نقش مدیریت دشوارتر خواهد شد. به عبارت دیگر مدیریت یعنی گرفتن بهترین تصميم در مناسبترین زمان و اجرای آن تصميم با استفاده از بهترین منابع سازمانی.

مدیریت مشارکتی

مشارکت، حرکتی آگاهانه، فعال، آزاد و با مسئولیت است که برای ثبات و امنیت جامعه ضروری است. این حرکت به گونهای است که شهروندان احساس میکنند تعلق به جامعه داشته و در واقع گردانندگان اصلی خودشان هستند.

قدیمیترین تعریفی که از مشارکت ارائه گردیده عبارت است از: پیوندی دوسویه، سازنده و سودمند، میان دوتن یا بیشتر از دو تن. در این تعریف تأکید بر برقراری پیوندی است باز میان دو انسان که این دو انسان در پرتو آن پرورش مییابند و از یکدیگر بهره میگیرند. دوسویه بودن پیوند موجب میشود تا اطلاعات، دانش، شناخت، اندیشه و نظر از هریک از دو سوی پیوند به دیگری منتقل گردد و در اثر آن هر دو طرف بهره شده و بر توانمندی ذهنی و عاطفی خود بیفزایند .

با توجه به تعاریف فوق از مشارکت تعریف کلی آن عبارتست از: مشارکت عبارت است از یك درگيری ذهنی و عاطفی داوطلبانه یك شخص در موقعيتهای گروهی مربوط به خود و سازمان خود که باعث ایجاد انگيزه در فرد جهت دستیابی به هدفهای گروهی شده و باعث میشود که فرد در مسئوليت کار شریك شود.

مدیریت مشارکتی، نوعی سبک مدیریت میباشد که مشخصه اصلی آن کاربری فراوان روش تصمیمگیری گروهی است، این سبک کاملاً در نقطه مقابل مدیریت خودمدار است. در سبک مشارکتی غالباً بر این باورند که بدین وسیله انسانها بطور عاطفی خوب کار میکنند، گاهی آن را مدیریت دموکراتیک نیز مینامند. مدیریت مشارکتی نظام همکاری فکری و عملی کارکنان یک سازمان با سطوح مختلف مدیریتی آن سازمان است.

در این نظام کلیه افراد سازمان درباره روشهای حل مسائل و ارتقای بهرهوری سازمان، فعالانه تلاش می کنند و آن را در قالب طرحها و پیشنهادها به سازمان ارائه میکنند. بدین طریق یک نظام همفکری و هماندیشی برای رسیدن به اهداف سازمان وجود دارد و مدیریت سازمان از گنجینه غنی طرحها برخوردار شده و برای نیل به اهداف سازمانی از آن ها بهره میجوید.